Lumina Spark is een persoonlijkheidsmodel gebaseerd op een combinatie van Big Five en Jung. Lumina Spark is bedacht door Stewart Desson.
In de markt van persoonlijkheidsdiagnoses zijn er zeer veel instrumenten. Het systeem van Lumina is een van de nieuwere methodieken (2009). Lumina tracht door het combineren van Big Five en Jung een betere methodiek neer te zetten.
Het grootste verschil met de andere persoonlijkheidsmodellen is dat Lumina Spark typeringen vermijdt en zich richt op het gedrag van jezelf en jouw gedrag met anderen.
Lumina Spark is bedacht door Stewart Desson, humanistisch psycholoog bij het Business Psychology Centre van de Universiteit van Westminster. Het ontwerp omarmt volgens de bedenker de kernwaarden van de humanistische psychologie, een fundamenteel optimistisch geloof in het potentieel van alle mensen om te leren en te groeien. Stewart is ook de directeur onderzoek,CEO en oprichter van Lumina Learning.
Hoewel Lumina relatief nieuw is timmeren ze vrij stevig aan de weg. Het succes komt vooral door het ontbreken van typeringen, de toegankelijke taal die men hanteert en de andere benadering van jouw verbeter mogelijkheden en deze anders te beschrijven.
Het belangrijkste doel wat Lumina voor ogen heeft is dat mensen in staat gesteld worden om te veranderen door de verkregen nieuwe inzichten. Vanzelfsprekend is deze methodiek ook een businessmodel.
Lumina Spark in 1 afbeelding
De opbouw van Lumina Spark is in onderstaande afbeelding in een keer overzichtelijk afgebeeld.
De basisgedachte is vrij simpel. Je toont gedrag in 3 varianten: instinctief, dagelijks en ander gedrag als je onder druk staat (overbelasting).
Door het beantwoorden van 144 vragen bepaald het systeem Lumina Spark welk gedrag je hebt en zal vertonen in bepaalde situaties. Het is een systeem waarbij je jezelf beschrijft. Je ontvangt na afloop een beschrijving bestaande uit tientallen pagina’s met allerlei tabellen en overzichten. Een aantal overzichten worden hieronder getoond en toegelicht.
Big Five en Jung
Het Big Five model is beschreven in het artikel Wat is de Big Five van persoonlijkheidskenmerken. Nu volgt een korte samenvatting: Big Five beschrijft 5 dimensies op een hoog en breed algemeen betekenisniveau. In de terminologie van de Big Five heb je;
- Extraversie tegenover introversie.
- Meegaandheid tegenover wantrouwend.
- Zorgvuldigheid tegenover laksheid en gebrek aan motivatie.
- Openheid voor ervaringen, intellect en creativiteit tegenover geslotenheid.
- Emotionele stabiliteit tegenover neuroticisme.
Jung beschreef:
- Feeling
- Thinking
- Intuition
- Sensing.
Lumina combineert beide inzichten. Lumina beschouwt Big Five en Jung door hun beschrijving van menselijke voorkeuren en gedrag als een aanvulling op elkaar. Van belang is dat Lumina op het hoogste niveau 4 kleuren hanteert: Geel, Rood, Blauw en Groen.
Net als andere persoonlijkheidssystemen gebruikt men kleuren, zoals eerder beschreven helpen kleuren om systemen eenvoudiger te maken. Als je onderstaande afbeelding bekijkt zie je echter dat de kleuren in elkaar overlopen. Net als een regenboog niet honderd procent Geel, Rood, Blauw of Groen is. Dit is typerend voor Lumina Spark, ze hanteren geen ‘persoonlijkheden’.
Als eerste zullen de kleuren worden uitgelegd. In tegenstelling tot eerdere artikelen zal per energiekleur direct een paar perspectieven worden beschreven.
Het eerste perspectief is gedrag in een positieve omgeving, het tweede perspectief is hoe men zich gedraagt onder druk. De reden van deze aanvliegroute is dat dit de verschillen met andere modellen eenvoudiger toont.
Inspirerend Geel
Sociaal, Spontaan, Vindingrijk, Baanbrekend, Opgewekt.
Enthousiasme en optimisme dat is herkenbaar als geel. Je herkent het wel, de mensen die op hun gemak zijn en zich lekker voelen in grote groepen, ze zijn zelden of nooit verlegen als ze nieuwe mensen ontmoeten.
Geel heeft meestal een een conceptuele en abstracte denkstijl. Je herkent dit ook aan het taalgebruik. Als men veel geel gebruikt heeft men graag gesprekken over theoretische aspecten en hypothetische situaties.
Geel onder druk
Als geel onder druk komt te staan dan zie je vaak ander gedrag ontstaan. De spontaniteit verandert in:
Lichtgeraakt, Impulsief, Snel afgeleid, Chaotisch, Stuiterbal.
Heel herkenbaar is dan het vlinderachtige gedrag, ze gaan dan van de een naar de ander. Ze ‘vinden’ het dan niet. Bij stress ontstaat chaos en gebrek aan overzicht.
Hoewel ideeën blijven opborrelen zijn ze ver weg van de realistische mogelijkheden en is effectiviteit eveneens ver weg. De positieve spontaniteit zie je veranderen in impulsiviteit.
Toonaangevend Rood
Doelbewust, Direct, Doortastend, Sturend, Competitief.
Initiatief nemend, sturing geven en structuur aanbrengen. Mensen die besluitvaardig overkomen. Dit zijn typische voorbeelden van rode energie, dit kan heel direct en confronterend overkomen.
Mensen met veel rood herken je aan dat ze zich op hun gemak voelen in competitieve omgevingen en volop bereid zijn om eigen standpunten te verkondigen, te verdedigen tot en met het aangaan van conflicten.
Rood onder druk
Als rood onder druk komt te staan wordt het gedrag verder uitvergroot, het initiatief nemen verandert in:
Dwingend, Agressief, Autoritair, Gebrek aan inlevingsvermogen, Ondermijnend.
Rode energie onder druk herkennen we allemaal. Autoritair gedrag, scherpe taal, confrontatie en/of conflict zoekend. Rode energie komt ‘assertief’ naar buiten onder druk.
Zorgvuldig Blauw
Georganiseerd, Observerend, Objectief, Feitelijk, Betrouwbaar.
Dit zijn vaak de introverte, zelfstandige en onafhankelijke mensen. Zij werken graag zelfstandig aan hun taak en zijn dan gefocussed op feiten. Herkenbaar is hun goed georganiseerd gedrag en hun communicatiestijl, waarbij ze eerst goed hebben nagedacht voordat ze wat zeggen.
Blauw onder druk
Als blauw onder druk komt te staan dan zie je vaak een ander gedrag:
Wantrouwig, Bureaucratisch, Bekrompen, Gefixeerd op data & analyse, Besluiteloos.
Een herkenbare uiting van ‘blauw onder druk’ is de negatieve houding naar nieuwe ideeën. Ze willen de tijd om feiten en cijfers te onderzoeken en houden zich dan afzijdig van het team. Ze zijn er met hun hoofd niet bij, omdat ze nog niet de tijd hebben gehad om aan zekerheden te bouwen. Daardoor kunnen ze geen beslissingen nemen. In sommige gevallen sluiten ze zich geheel af.
Faciliterend Groen
Persoonlijk, Coöperatief, Flexibel, Faciliterend, Rustgevend.
Gevoel en genieten, dat zijn de sleutelwoorden voor groene energie. Je herkent ze aan de diepgaande gesprekken. Het goede luisteren, met name in conflictsituaties. De diplomaat die op zoek gaat naar het compromis.
Groen onder druk
Als groen onder druk komt te staan verandert het beeld.
Afhankelijk, Reactief, Geen “nee” kunnen zeggen, Passief.
Heel herkenbaar in stresssituaties is het geen ‘nee’ kunnen zeggen als er van alle kanten aan groen wordt getrokken. Ze nemen geen beslissing meer en tonen een zorgelijke passieve houding. Wat je ook kunt waarnemen is dat de mens met groene energie ‘verdwijnt’. Ze lijken er niet meer te zijn.
8 aspecten
De 8 aspecten van Lumina Spark zijn: mensgericht, inspiratie gedreven, associatieve focus, extravert, resultaatgericht, discipline gedreven, nuchtere focus en introvert. De onderstaande afbeelding toont aan dat dit zowel aanvullende als tegengestelde aspecten zijn.
In de eerder getoonde afbeelding zie je de pijlen in de afbeelding die dit aangeven. In onderstaande afbeelding een omschrijving per aspect.
24 eigenschappen
De 24 eigenschappen van Lumina Spark zijn:
Bemiddelend, coöperatief, empathisch, flexibel, ongedwongen, spontaan, conceptueel, vindingrijk, baanbrekend, sociaal, expressief, sturend, resoluut, competitief, logisch, doelbewust, gestructureerd, betrouwbaar, praktisch, feitelijk, behoedzaam, observerend, ingetogen en persoonlijk.
In onderstaande afbeelding staan de 24 eigenschappen in 8 aspecten.
In onderstaande afbeelding de tegengestelde eigenschappen. Elk van de 24 eigenschappen heeft een tegenstelling. Zie de voorbeelden, aangegeven met pijlen.
De eerste afbeelding in dit artikel geeft 72 eigenschappen aan. Dit zijn bovenstaande 24 eigenschappen in 3 varianten: instinctief, dagelijks en gedrag als je onder druk staat (overbelasting).
De 24 eigenschappen worden niet verder beschreven in dit artikel. De toepassing komt wel aan bod.
Welk gedrag toon jij?
Spark hanteert net als ander systemen een vragenlijst. In ca. 20 minuten wordt bepaald aan de hand van een online vragenlijst wordt van een deelnemer de persoonlijkheid op 24 verschillende eigenschappen bepaald. De uitkomst leidt naar 8 verschillende aspecten en 4 kleuren.
De meting legt het fundament onder de persoonlijke profielschets. De profielschets wordt aangevuld met de kwaliteiten en mogelijke beperkingen van elke deelnemer.
Negatieve eigenschappen
Zoals eerder beschreven zal men onder stress en bepaalde situaties ander (ook negatief) gedrag gaan tonen. Hoewel deze negatieve benadering geen onderdeel is van de terugkoppeling en niet in het rapport wordt getoond is het interessant om deze bewoordingen ook eens te zien in onderstaande afbeelding.
Hoe ziet het er dan uit?
Op basis van jouw input komt een volledige analyse tot stand. Onderstaande afbeelding toont een visuele weergave van een ‘fake’ persoon met een bepaald ‘leiderschapsprofiel’.
Je krijgt eigenlijk een archetype, bestaande uit een aantal kleuren, daarbij wordt aangegeven welke kleuren je gebruikt en in welke volgorde. De kracht zit in het inzicht wat dan tot stand komt in wat de belangrijkste (kleur) kwaliteiten zijn, welke energie je soms te veel inzet en welke energie je onvoldoende inzet. Daarna volgen suggesties of adviezen hoe je de vier kleuren meer of minder in kan zetten.
Doordat de 24 eigenschappen tegenover elkaar worden gezet en een scoringspercentage wordt getoond is ook op eigenschapsniveau een goed advies te geven. Het uitgebreide rapport helpt je verder. Hiervan een beperkt voorbeeld:
Daarnaast krijg je een overzicht van hoe je je gedraagt in een team en wat daar de ontwikkelingspunten zijn. Handig voor agile werkenden.
Uiteindelijk heb je dus een rapport met een beschrijving van jouw gedrag en dit is op wetenschappelijke basis gestoeld.
Samenvatting
Wat heb je aan Lumina Spark? Je krijgt meer inzicht voor jezelf, een team en de organisatie. Het helpt je om inzicht te krijgen in Sterke punten, mogelijke beperkingen en hoe zou je jezelf kunnen ontwikkelen.
Het verdienmodel van persoonlijkheidsmodellen is groot en bestaat uit heel veel verschillende insteken. Naast Lumina Spark zijn er nog meer persoonlijkheidssystemen gebaseerd op Jung. Deze zijn o.a. MBTI (Meyers Brigss Type Inventory), Insights (Deeper) Discovery, Personal Color en het in dit artikel beschreven Lumina Spark.
Wil je een klassieker lezen? Dan zijn er op deze site meer artikelen beschikbaar: De 6 denkhoeden van De Bono, Leerstijlen van Kolb, Roos van Leary of Het kleurenmodel van Caluwé.
Een recenter model, die uitgaat van persoonlijkheidstype, is 16personalities.