De Multiple Intelligences Theory van Gardner beschrijft dat intelligentie de bekwaamheid is om te leren problemen op te lossen. Volgens Gardner worden mensen niet geboren met alle intelligentie die ze ooit zullen hebben. Hij beschrijft 8 verschillende soorten van intelligentie.
Gardner heeft in zijn boek Frames of Mind uit 1983 voor het eerst zijn theorie beschreven. Hij kwam met acht criteria, waarbij hij beschrijft dat iedereen deze intelligenties zou kunnen hebben, maar dat ons profiel van deze intelligentie individueel kan verschillen op basis van genetica of ervaring.
Howard Gardner, hoogleraar aan Harvard University, definieert intelligentie als: ‘het bio-psychologisch potentieel (het vermogen) om problemen op te lossen of om producten te creëren die worden gewaardeerd in één of meer culturele omgevingen’.
Gardner stelt dat er meer dan één type intelligentie is. Intelligentie was voor de verschijning van zijn boek gebaseerd op cognitieve vermogens. Gardner beweert dat iemands IQ geen echte weerspiegeling is van iemands intelligentie. Zie onderstaande quote:
‘Ik maak bezwaar tegen de ongerechtvaardigde veronderstelling dat bepaalde menselijke vermogens willekeurig kunnen worden uitgekozen als intelligentie, terwijl andere niet kunnen worden uitgekozen.’
Howard Gardner
Volgens Gardner meet een IQ test niet alle dimensies en geeft deze dus niet goed weer waar een mens in uitblinkt of kan gaan uitblinken. Hij stelde ook dat reguliere IQ testen mensen kunnen beperken in hun mogelijke ontwikkeling, omdat ze verteld worden dat ze laag scoren op IQ.
Met zijn stellingname beweerde hij dus dat intelligente door andere wetenschappers te beperkt beschreven werd. Waarop een reactie van de wetenschappelijke wereld niet uitbleef. Deze meningen lees je aan het eind van dit artikel.
In het Nederlands heet deze theorie: De meervoudige intelligentie theorie. Aangezien voor deze theorie vrijwel altijd de Engelstalige versie wordt gehanteerd, zal de Engelse benaming in dit artikel worden gebruikt.
De acht verschillende intelligenties volgens Gardner
Zoals in vorige alinea is beschreven bestrijdt Gardner de gedachte dat er slechts één vorm van (cognitieve) intelligentie bestaat. Gardner nam waar dat taalkundige en logisch-wiskundige intelligentie het meest gewaardeerd worden in de maatschappij, maar hij meende dat het begrip van intelligentie breder moest worden gehanteerd.
Gardner beschreef acht verschillende soorten intelligenties: Logisch-Wiskundig, Taalkundig, Visueel-Ruimtelijk, Lichaams-Kinesthetisch, Interpersoonlijk, Intrapersoonlijk, Muzikaal en Naturalistisch. Als bonus zal Existentieel worden beschreven, de toelichting hiervoor volgt later in dit artikel.
Deze intelligenties gaan over het vermogen om te leren en de intelligentie te gebruiken om bepaalde doelen te bereiken.
1. Logisch-wiskundige intelligentie
De eerste intelligentie die wordt beschreven is de logisch-wiskundige intelligentie. Het vermogen om problemen logisch te analyseren, om cijfers effectief te gebruiken en complexe verbanden te zien. Het rationaliseren en beredeneren van vraagstukken door vergelijkingen en bewijzen te gebruiken om abstracte problemen te doorgronden.
In het Engels noemt men dit ook: number – reasoning smart.
Mensen met een hoge logische wiskundige intelligentie zijn goed in experimenteren, zaken onderzoeken, met cijfers werken, vragen stellen en op een mathematische wijze zaken te doorgronden.
Vanzelfsprekend vind je hier hoge scores bij iedereen die logica hoog in het vaandel heeft. Zoals de wiskundigen, natuurkundigen en onderzoekers.
2. Taalkundige intelligentie
De intelligentie om effectief gebruik van taal te maken en goede woordkennis te hebben. Mensen die ‘word smart’ zijn hebben een hoge taalgevoeligheid, ze leren talen gemakkelijk en gebruiken taal om doelen te bereiken. Een mooi woord dat hier goed bij past is taalvirtuoos. Taal wordt adequaat ingezet voor bijvoorbeeld overtuigen, informatie of voor fun.
In het Engels noemt men dit: word smart
Mensen met een hoge taalkundige intelligentie zijn goed in het onthouden van informatie, kunnen deze analyseren en gebruiken om producten te creëren, bijvoorbeeld toespraken. Het gemakkelijkste herken je taalkundige intelligentie als je ze hoort praten of een geschreven stuk van hen leest.
Deze groep taalkundig intelligente mensen vinden lezen, schrijven en verhalen vertellen interessant. Ze zijn er goed in, vinden het leuk en gebruiken in elke omstandigheid en omgeving de juiste woorden.
Dichters, schrijvers, politici en sprekers voor publiek zijn voorbeelden van taalkundig intelligente mensen.
3. Visueel-Ruimtelijke intelligentie
In het Engels Spatial intelligence dit staat voor het visualiseren van het besprokene, maar ook de intelligentie om patronen te herkennen. Dit kunnen (kleine) besloten gebieden zijn, maar ook grote ruimtes zijn.
Mensen met een hoge ruimtelijke intelligentie herkennen de patronen niet alleen, maar ze kunnen ze ook inzetten om hun doelen te bereiken. Wat toont het plaatje hiernaast?
In het Engels noemt men dit: picture smart
Vanzelfsprekend vind je hier de grafische kunstenaars, beeldhouwers, chirurgen en piloten. Maar volgens Gardner zijn het ook mensen die uitstekend kunnen tekenen, machines kunnen repareren, goed zijn in geometrie of legpuzzels. Want dat is waar het om gaat, iedereen kan de bekende topfuncties benoemen, maar denk jij aan hoog intelligent bij een beeldhouwer? Gardner benoemd deze rollen ook.
4. Lichaams-Kinesthetische Intelligentie
Body smart of lichaams-kinesthetische intelligentie is het vermogen om het lichaam te gebruiken om ideeën en gevoelens over te brengen. Met (delen van) het lichaam lost men problemen op.
In het Engels noemt men dit: body smart
Personen die body smart zijn bewegen in het rond, communiceren met lichaamstaal en raken anderen aan. Het in balans zijn van body en mind zorgt ervoor dat ze vaardig zijn en excelleren op de bij hun passende vakgebieden.
Voor voorbeelden hoef je niet lang na te denken, je vindt hier mensen die bijvoorbeeld met hun handen werken, zoals een timmerman of fysiotherapeut. Maar denk ook eens aan sporters en dansers of de chirurg.
5. Interpersoonlijke intelligentie
De vijfde intelligentie van de Multiple Intelligence Theory is de interpersoonlijke intelligentie.
Mensen met een hoge interpersoonlijke intelligentie nemen stemmingen, verlangens, motivaties van anderen waar en begrijpen de bedoelingen. Daardoor zijn ze bij uitstek geschikt om met anderen samen te werken.
In het Engels noemt men dit: people smart
Heel herkenbaar aan de goede communicatie, veel goede vrienden en empathie. Voorbeelden zijn: verkopers, leraren, coach.
6. Intrapersoonlijke intelligentie
Bij een hoge intrapersoonlijke intelligentie is er sprake van een goed begrip van de eigen emoties, doelen en intenties. Men kent de eigen innerlijke drijfveren, stemmingen, dromen en ideeën en heeft men een goed besef van eigen verlangens, angsten en mogelijkheden.
In het Engels noemt men dit: self smart
Dit heb je nodig om een stevige basis te hebben om anderen vooruit te kunnen helpen. Als je een hoge mate van intrapersoonlijke intelligentie hebt dan is er vaak ook inzicht in het bereiken van levensdoelen. Deze mensen staan sterk in hun schoenen en zijn standvastig, want hun kracht komt van binnenuit.
Voorbeelden: Psycholoog, Therapeut, spirtuele leiders
7. Muzikale intelligentie
In de Multiple Intelligences Theory is muzikale intelligentie een mooi voorbeeld van intelligentie anders te omschrijven. Je kan dus volgens Garner een hoge muzikale intelligentie beschikken. Dit is het vermogen om waardering te hebben voor muziek, sensitief te zijn voor ritme, klank en toon en deze ook te kunnen creëren.
In het Engels noemt men dit: music smart
In algemeenheid gaat het dus over het vermogen om muziekpatronen te creëren die emoties en reacties oproepen. Bespeel je wellicht om die reden zelf een instrument?
Veel Nederlandse DJ’s zijn wereldwijd bekend, de reden is omdat ze muzikaal intelligent zijn. Andere voorbeelden zijn orkesten, bands en individuele zangers.
8. Naturalistische intelligentie
Naturalistische intelligentie zie je terug bij holistische denkers die de natuurlijke wereld herkennen en kunnen classificeren. Ze onderscheiden bijvoorbeeld planten, dieren en hanteren daartoe een taxonomie. Ze zijn in staat om een soortelijk systeem te creëren, vooral bedoeld om kennis te delen en over te dragen.
In het Engels noemt men dit: nature smart
Mensen met een naturalistische intelligentie zijn goed in patronen en orde aanbrengen en vergelijkingen te maken o.b.v. natuur naar het gedrag van mensen en wetenschap.
Voorbeelden zijn: boswachter, geoloog en bioloog.
9. Bonus: Existentiële intelligentie
Gardner sluit niet uit dat er andere intelligenties kunnen worden toegevoegd, zoals spirituele intelligentie, existentiële intelligentie en morele intelligentie. Maar in zijn optiek past dit niet in zijn oorspronkelijke inclusiegedachte.
Toch hanteren velen inmiddels het begrip existentiële intelligentie als nieuwe loot aan de Multiple Intelligences Theory. Deze wordt nu verder beschreven.
Existentieel intelligent staat voor mensen die het grote geheel van het bestaan overzien. Een discipline van filosofische wetenschappen en/of gewaardeerd in elke cultuur.
In het Engels noemt men dit: life smart
Voor zover we weten zijn er altijd religieuze, mystieke systemen bedacht om existentiële kwesties te benaderen, ook nu nog is existentiële intelligentie een onderdeel van filosofie, wetenschap, religie en diverse (spontane) systemen.
Heel herkenbaar aan de zoektocht naar de vragen
- Waarom zijn we hier?
- Wat is onze rol in de wereld?
Voorbeelden: motiverende sprekers, Theologen en Psychologen.
Welke intelligenties heb jij?
Je zult over meerdere van bovenstaande intelligenties beschikken, vermoedelijk allemaal. Volgens Gardner ontstaan verschillen in ons intelligentie profiel op basis van genetica of ervaring.
Door genetica zal de ene intelligentie zal beter bij je passen dan een ander, door ervaring heb je wellicht in ruime mate de een en beperkt de andere intelligentie. Andersom kan natuurlijk ook.
We zijn allemaal uniek, maar deze vereenvoudiging kan je helpen om beter te begrijpen wie jij bent en wie de ander is. Wat de overeenkomsten en verschillen zijn.
Een gratis multiple intelligences test is beschikbaar op internet, je zult zelf dienen te zoeken en te bepalen welke voor jou geschikt is.
Hoe kan deze theorie je nu helpen bij agile werken?
Vanzelfsprekend is de Multiple Intelligence Theory interessant, omdat het een andere mening heeft over intelligentie. Maar hoe kan je dit gebruiken in je werk? Dit is mede afhankelijk van je rol in de agile werkomgeving. Achtereenvolgens geef ik een paar denkrichtingen per rol:
Rolonafhankelijk
Multiple Intelligences Theory kan meer inzicht geven in je eigen persoonlijkheid, je eigen leerpaden en je doen beseffen wie je bent of wilt zijn.
Wat het in ieder geval teweeg brengt is dat je posities die anderen innemen beter begrijpt, hoe je daarover kunt praten, hoe ze denken en leren, wat zij zien of menen, wat jij nog niet ervaart en waarom zijn dit vinden. Dat kan leiden tot een betere interactie.
Agile Coach
Een Agile Coach helpt anderen om hun eigen potentieel te realiseren. In de basis is de Multiple Intelligences Theory een leermethode, waarbij de teams kunnen ‘leren door te leren’. Een team kan zich blijvend verbeteren, want door het aanbieden van leerervaringen ontstaat een leerattitude.
Als een team een belemmering beschouwt als barrière zal een team wezenlijk veranderen, zodra ze de belemmering gaan beschouwen als een leermogelijkheid voor het hele team. Deze doorbraak zal een andere dynamiek met zich meebrengen.
Dus identificeer kennis en leerdiversiteit onder de teamleden. Draag zorg voor het ontstaan van een dieper begrip voor elkaar. Want dit leidt tot betere interacties.
De kennis en vaardigheden van de teamleden zullen namelijk bestaan uit verschillende profielen. Voor gebruikmaken van elkaars kracht en het ontdekken van de gezamenlijke mogelijkheden is het hanteren van de Multiple Intelligences Theory een instrument wat kan worden ingezet.
Team
Multiple Intelligences Theory kan teams ondersteunen met het bouwen aan continue leren.
Als je weet waar een ander teamlid goed in is, hoe deze denkt en leert ben je beter in staat om je uit te drukken, wederzijds begrip leidt tot vertrouwen en dat leidt tot een betere prestatie, relatie en een fijnere werkomgeving.
Een bestaand team is in staat hun eigen unieke behoeften en verwachtingen te indentificeren. Leert deze beter te begrijpen, te waarderen, te bespreken en in te zetten.
Een nieuw team kan met de inzichten van Gardner divers worden samengesteld. Door teams minder homogeen te maken zullen betere resultaten tot stand komen.
Leider
De aangeboden inzichten in de Multiple Intelligences Theory biedt een leider de mogelijkheid om de collega’s beter te begrijpen. Dit zou kunnen leiden tot meer inzicht in mensen, waardering daarvoor en vertrouwen.
Jouw doel als leider is het team naar een hoger niveau te brengen, dit doe je mede door te werken aan je relaties, w.o. het leerproces te activeren en te optimaliseren.
- Je hanteert door meervoudige intelligentie niet alleen IQ en EQ. Dat is je aangeleerd, maar nu ken je de ‘intelligentie’ van elk teamlid en je weet dat dit de werkomgeving kan verbeteren. De leerbehoeften i.c.m. de sterke punten van elke member kan gekoppeld worden aan de organisatiedoelen.
- Je kunt bijvoorbeeld medewerkers ondersteunen om hun dominante intelligentie te ontdekken. Sterke punten en aandachtspunten!
- Bouw aan de diversiteit van je team, door een divers team van verschillende intelligentie op te bouwen krijg je een sterker team.
- Zoek naar manieren om het team hun leerproces zelf te optimaliseren.
Tot slot
Zoals beloofd zouden de wetenschappers die deze theorie niet ondersteunen nog aan het woord komen. Bij deze. Deze wetenschappers menen dat er geen wetenschappelijk bewijs voor deze theorie is, zelfs na ruim 30 jaar na introductie van deze theorie is het bewijs nog steeds niet geleverd.
De belangrijkste kritiek op de theorie is dat het een ad hoc benadering is: dat Gardner de definitie van het woord ‘intelligentie’ niet uitbreidt, maar eerder het bestaan van intelligentie ontkent zoals die traditioneel wordt begrepen en in plaats daarvan het woord ‘intelligentie’ gebruikt waar andere mensen traditioneel woorden als ‘vermogen’ en ‘aanleg’ hebben gebruikt.
Hoe dan ook, het inclusieve gedachtegoed van Gardner heeft een stevige voet aan de grond gekregen. Het aanvechten van een intelligentie o.b.v. een beperkt aantal criteria heeft dus veel mensen aangesproken. Voor agile werkenden kan het helpen om een beter begrip voor elkaar te creëren en dat is een onderdeel van het Agile Manifesto: mensen en hun onderlinge interactie boven processen en hulpmiddelen.
De Multiple Intelligences Theory is een eenvoudig alternatief voor 16 personalities