Cultuur is vaak moeilijk concreet te maken, toch voelen we het direct aan. Je eerste indruk geeft vaak al de ‘Smell of the place’.
Zonder dat we het kunnen meten nemen we ‘the smell of the place’ direct waar. Denk maar eens na over het volgende. Je loopt een organisatie voor de eerste keer binnen. Je kijkt om je heen of je geeft een hand. En je hebt al een eerste indruk van de cultuur van de organisatie. Dat is de smell of the place!
Hoe voelt een organisatie aan?
Dit blijkt veel belangrijker dan je wellicht denkt. Het is een eerste en belangrijke waarneming van een bedrijfsomgeving. Een omgeving waar medewerkers positief of negatief gedrag vertonen en/of zij wel of niet de ruimte krijgen om te excelleren.
Veel organisaties zijn inmiddels al tot de ontdekking gekomen dat de smell of the place in hoge mate mede bepaald of top talent bij de organisatie zou willen werken.
Vernieuwing start bij The smell of the place!
Professor Sumantra Ghoshal was een expert op transformatie van leiderschap en hij heeft de ‘smell of the place’ en het belang hiervan als eerste beschreven. Hij gaf aan dat het management de ‘smell’ moet verbeteren om een organisatie succesvol te laten zijn.
Hij hanteert een heel simpel voorbeeld: hoe gedragen mensen zich in ‘Downtown Calcutta’ in de zomer? Ze zijn moe, door de hoge vochtigheid en temparatuur. Hoe gedraagt dezelfde persoon zich in het bos van Fontainbleau in de lente? Dan is dezelfde persoon energiek en vitaal.
En dat is waar het precies omgaat bij de The Smell of the place. Organisaties kunnen verstikkend en heet zijn, maar ook energiek en vitaal. En dat is volgens Ghoshal een keuze van het management. Ghoshal hanteert de volgende stelling:
Chief Executives must create a climate of ambition and ‘stretch’.
Dezelfde individu gedraagt zich anders in 2 verschillende omgevingen en het is de kwaliteit van het management om de juiste context voor hun mensen te creëren om hun bijdrage voor de organisatie te verbeteren.
Bouw een framework!
Senior managers van grote organisaties kunnen in de snel veranderende maatschappij niet meer een traditionele rol vervullen. Ze moeten gaan bewegen van strategie, structuur en systemen naar een framework gebaseerd op doel, proces en mensen (3p’s: Purpose, Process and People).
Zorg ervoor dat medewerkers een sterk gevoel voor het doel van de onderneming krijgen, mede door het creëren van een klimaat waar ambitie en stretch mogelijk is. Waar focus ligt op processen verbeteren i.p.v. structuurbewaking en waar ondernemerschap wordt gestimuleerd boven ‘compliant’ implementaties.
Nadrukkelijk gaf Ghoshal aan dat strategie, structuur en systemen niet onbelangrijk zijn, maar dat de belangrijkste prioriteit voor een top manager is het creëren van een gevoel van ambitie.
In de praktijk is dit doelstellingen oprekken en een cultuur creëren waar medewerkers zelf gedisciplineerd met vertrouwen op eigen initiatief kunnen handelen.
Straks beschrijf ik waarom dit zo makkelijk lijkt, maar lastig is om te bereiken.
De 4 C’s
Bij een organisatie waar het ‘benauwend’ is om te werken overheersen de 4 C’s:
Constraints, Complaince, Control en Contract. Het management richt zich dan op:
We herkennen dit direct. We kunnen allemaal wel een organisatie bedenken waar het bovenstaande van toepassing is. Zo niet, dan hebben we vaak aannames over organisaties, waarvan we denken dat het daar zo toe gaat.
Het tegenovergestelde is ook mogelijk. Het management richt zich dan op 4 andere dimensies: Stretch, Discipline, Support en Trust. Wat dat voor invloed heeft zie je in onderstaande schema.
Als je beide schema’s met elkaar verbind krijg je de volgende tegenstellingen:
- Constraint versus Stretch
- Compliance versus Discipline
- Control versus Support
- Contract versus Trust
Waarom is het toepassen zo lastig?
Het gaat over veranderen, anders leren werken, ruimte creëren voor management en medewerkers. Veel organisatie zijn onderweg, maar waarom is het volgens Sumanthra Ghoshal zo lastig om verandering van de Smell of the place tot stand te brengen?
Ghoshal geeft 3 redenen aan:
- In de Westerse wereld is men gericht op winstgevendheid i.p.v. groei. Het is makkelijker om te snoeien om winstgevendheid te verhogen dan te groeien.
- De CEO heeft jaren gewerkt om op zijn positie te komen, veelal gebaseerd op het ‘oude’ model. Vrijwel alle managers daaronder volgen het zelfde pad.
- De rol van de middenmanager verandert naar coach, guide, mentor. Terwijl het traditionele topmanagement wil dat ze de controleur of vertaler zijn van hun eisen of wensen.
Hoe bereik je een juiste smell of the place?
Dat begint met het juiste voorbeeldgedrag van het (top)management. Consistentie in gedrag, woorden en het vasthouden van de ingezette verandering maakt het mogelijk.
Hoe ziet het er dan uit?
Stretch:
Een goede en stevige ambitie met een ‘big hairy goal’. Mensen stappen buiten hun comfortzone om doorbraken te realiseren.
Discipline
Vasthouden aan de ambitie. Ook als er een lastig moment is, je hebt immers het doel gericht op resultaat op korte termijn. Je helpt elkaar, je toont discipline naar elkaar en jezelf.
Ondersteuning
Ondersteuning van de medewerkers en door de medewerkers. Je mag flink tegen of juist stevig voor zijn in de discussies, maar als er een besluit is genomen committeer je je hieraan. Je gaat gezamenlijk de ambitie waar maken.
Vertrouwen
Iedereen stapt buiten zijn of haar comfortzone, dat is het belangrijk om fouten te mogen maken. Ook dient er ruimte te zijn om te ontwikkelen omdat je het (nog) niet weet. Geef aan elkaar toe dat er fouten worden gemaakt, ook het management zal fouten maken en daar open over dienen te zijn.
Agile werken
Je begrijpt inmiddels wel waarom hier de Smell of the place beschreven is. Het gaat over veranderprocessen en het zoeken naar andere werkmethodes. Agile werken biedt veel handvatten voor de Smell of the place.
Voorbeeldgedrag is bij het veranderen van de ‘Smell of the place’ doorslaggevend. Het begint namelijk in de top van de organisatie. Agile werken helpt daarbij. De values: commitment, courage, focus, openness en respect zijn ook hier van toepassing.
Er is een youtube filmpje beschikbaar van Professor Sumantra Ghoshal waarin hij zijn visie verwoord. Helaas zijn veel filmpjes matig in beeld- en geluidskwaliteit. Bij dit filmpje is het geluid tenminste goed en hoor je in 8 minuten het volledig verhaal van ’the smell of the place: https://www.youtube.com/watch?v=YgrD7yJwxAM