Leestijd: 7 min.

In dit artikel wordt het Scrum Framework beschreven. Dit artikel is een totaaloverzicht van het Scrum proces. Mijn advies is om eerst dit artikel volledig te lezen om de samenhang te begrijpen. Ik heb veel doorklik mogelijkheden die je helpen met meer informatie over specifieke onderwerpen. Heb je op dit moment weinig tijd dan kan je het beste starten met Scrum in 3 minuten.

Voor deze introductie tot Scrum heb ik onder andere gebruik gemaakt van de Scrum Guide van Ken Schwaber en Jeff Sutherland. De Scrum Guide is verkrijgbaar op scrum.org. Scrum is een Engelstalige studie, er is echter ook een Nederlandse vertaling van de Scrum Guide beschikbaar. Regelmatig zal ik engelse woorden gebruiken, want alle termen vertalen naar het Nederlands is onhandig. Dit geeft je ook een achterstand bij eventuele Scrum-examens. Examens zijn namelijk in het Engels!

Scrum is één van de bekendste Agile methodes en ook Scrum is gebaseerd op het Agile Manifest. Er is ook een interessante oefening beschikbaar: Oefenen met de 12 principes van het Agile Manifest.

Ik zal dit artikel regelmatig aanpassen en uitbreiden.

Scrum

Scrum is het meest gebruikte agile framework en wordt gebruikt om producten en dienstverlening continu te verbeteren. In de jaren ’90 kwamen Ken Schwaber en Jeff Sutherland met Scrum, het is een proces framework dat ingezet wordt om complexe producten en software te ontwikkelen in een continue veranderende omgeving.

Definition of Scrum

Scrum: a framework within which people can adress complex adaptive problems, while productively and creatively delivering products of the highest possible value.

Scrum is:

  • Lightweight
  • Simple to understand
  • Difficult to master

Scrum framework

Het Scrum framework bestaat uit scrum teams, roles, events, artifacts en rules.

Oftewel: rollen, events, artifacts zijn verbonden door regels. Daarnaast zijn er toppings en tools,

  • 3 roles: Scrum Master, Product Owner en Development Team (vormen samen het Scrum Team).

  • 5 events: Sprint, Sprint Planning, Daily Scrum, Sprint Review en Sprint Retrospective.

  • 3 artifacts: Product Backlog, Sprint Backlog en Increment.

  • rules: de verbinding tussen de rollen, events en artifacts.

  • daarnaast zijn er extra’s, deze worden toppings of tools genoemd. Dit zijn hulpmiddelen en/of mensen die bijdragen aan het proces.

De verbinding binnen het Scrum framework

Het volledige Scrum framework is gebaseerd op teamwork. Het Scrum Team is gezamenlijk verantwoordelijk voor het realiseren van werkende producten en software die voldoen aan de wensen van de klant. Eerst zorgt het team een Definition of Done (DoD) om de kwaliteit van de producten en software te borgen. Het team beschrijft de eisen waaraan producten en software moeten voldoen voordat ze in gebruik kunnen worden genomen.

Het zelf-organiserende Scrum Team levert volgens een vast ritme, de Sprint, een werkend product en/of werkende software op. De sprint kent een vaste afgesproken periode en mag maximaal 4 weken of 1 maand duren. De empirische uitgangspunten: Transparancy, Adaption en Inspection vormen tijdens de sprint de kern van het agile werken voor het team.

Binnen Agile werken zijn de Scrum Values erg belangrijk. De Scrum Values zijn: commitment, courage, focus, openess en respect gelden altijd voor ALLE betrokkenen.

Het belang van deze values is beschreven in Scrum Values wat heb ik eraan? Voor meer informatie over een specifieke Scrum Value: Commitment, Courage, Openness, Focus en Respect.

De waarde van het Scrum framework komt uit de combinatie van empirische uitgangspunten, Scrum Values en het hieronder beschreven proces.

Rollen binnen het Scrum framework

Om het overzicht te behouden heb ik aparte artikelen gemaakt voor de rollen binnen Scrum, evenals de Scrum Values en de empirische uitgangspunten.

De rollen zijn elders uitgebreid uitgeschreven, voor dit artikel is het van belang dat:

  • Het Development Team is cross-functioneel , iedereen is gelijk en brengt zijn/haar expertise in, er zijn geen subteams en het hele team is accountable.
  • De Product Owner is verantwoordelijk voor het inventariseren en prioriteren van de te realiseren producten en wijzigingen.
  • De Scrum Master ondersteunt de Product Owner in zijn rol en is verantwoordelijk voor het wegnemen van issues en het ondersteunen en coachen van het team.

Ik verwijs je naar andere artikelen als je meer wilt weten van de rollen:

Hoe herken je professionaliteit?, Development Team, Product Owner, Scrum Master.

In de volgende alinea’s ga ik verder met het beschrijven van het proces.

Vaste volgorde events!

Het Scrum framework bestaat uit een aantal events in een vastgestelde volgorde binnen een sprint.

1. Sprint

  • De ‘container’, het totaal van start tot oplevering van een increment.
  • Voor de eerste sprint moet er een Product Backlog (= artifact) zijn.
  • Een sprint is een continue proces, met opeenvolgende sprints. Sprints gaan onafgebroken (oneindig) door.
  • Is op zichzelf ook een event!
  • Heeft een vooraf vastgestelde tijdperiode.
  • Het risico van het werken aan het verkeerde wordt kleiner door de korte doorlooptijd.
  • Bestaat uit onderstaande events en toppings.
  • Tijdsduur: 1 tot en met 4 weken. Nooit korter dan 1 week en niet langer dan 4 weken (soms maand). Altijd volgens de gemaakte afspraak.

2. Sprint Planning

  • In de Sprint Planning stelt het team een doel vast. Het sprintdoel.
  • De basis hiertoe is de Product Backlog (= artifact).
  • Wordt bepaald wat het team gaat oppakken in de komende sprint, dus ook hoeveel werk het team meeneemt in deze sprint.
  • Hoe worden de wijzigingen opgepakt in de komende sprint. Dus plannen van concrete taken.
  • De uitkomst van dit deel is de Sprint Backlog (= artifact).
    • een Sprint Backlog: een korte lijst met wijzigingen en taken gerangschikt op prioriteit.
    • het team start met de realisatie van producten en wijzigingen.
  • Output van de Sprint Planning is dus: Sprintdoel, Sprint Backlog en welke items gerealiseerd gaan worden en hoe het werk gerealiseerd gaat worden.
  • Ter verduidelijking: de Product Backlog is van de Product Owner, de Sprint Backlog is eigendom van het Development Team en kan niet gewijzigd worden door de Product Owner.
  • Tijdsduur: maximaal 8 uur voor een sprint van 4 weken/1 maand. Voor kortere sprints is de tijdsduur veelal korter.

3. Daily Scrum / (Daily) Stand Up

Gedurende de sprint wordt dagelijks de voortgang besproken in een Daily Scrum ook wel (Daily) Stand Up aan de hand van drie vragen:

  1. Wat heb je gisteren gedaan?
  2. Wat ga je vandaag doen?
  3. Welke issues/belemmeringen zijn er?

Dit is wellicht het meest herkenbare element van Scrum, want de status van de sprint zie je terug op een scrum bord. Als er ergens in jouw organisatie scrum wordt toegepast, dan zie je vrijwel altijd een scrum bord.

Deze vragen zijn niet alleen bedoelt als een opsomming van de activiteiten. Het biedt het team mogelijkheden om elkaar te begeleiden, advies te geven en/of separate afspraken te maken om dieper op de materie in te gaan. De issues/belemmeringen dienen te worden opgepakt door de Scrum Master.

  • Tijdsduur: maximaal 15 minuten (en uiterlijk de volgende binnen 24 uur, op werkdagen)

4. Sprint Review

Wordt ook wel ‘end of sprint’ of ‘demo’ genoemd.

Aan het eind van elke sprint worden tijdens de Sprint Review de producten en wijzigingen getoond aan de klant, stakeholders en eindgebruikers. Het opgeleverde product heet het increment (= artifact), de optelling van alle eerdere opleveringen.

In tegenstelling tot wat velen denken is dit géén formele bijeenkomst. Deze gedachte wordt gevoed door dat de Product Owner accepteert wat er is bereikt. Het is ‘ouderwets denken’ dat dit moment van ‘acceptatie’ een formeel moment is. Als het teamproces goed verloopt is de Product Owner tijdens de gehele sprint op de hoogte van de status en weet zij/hij wat er wordt opgeleverd.

Het is een informele bijeenkomst waar het team laat zien wat ze hebben bereikt. De Sprint Review is vooral een sessie om samen te werken, vanzelfsprekend wordt e.e.a. gepresenteerd, vertelt en/of getoond wat er is bereikt. Maar het gaat vooral om de vragen, feedback en discussie. Want de verkregen input wordt mede gebruikt voor de planning van de volgende sprint.

  • Tijdsduur: maximaal 4 uur voor een sprint van 4 weken/1 maand. Voor kortere sprints is de tijdsduur veelal korter.

5. Sprint Retrospective

De sprint wordt afgesloten met een Sprint Retrospective. In dit overleg wordt de sprint door het team geëvalueerd en worden verbeterpunten benoemd die worden meegenomen in de volgende sprint. In dit overleg zijn de teamleden aanwezig. Op deze wijze kan het team zich continu verbeteren.

Gemakshalve geef ik hier vooralsnog aan dat het om 2 kernvragen gaat:

  • wat ging er goed?
  • wat kan er beter?

In werkelijkheid zal dit event veel omvattender qua inhoud zijn. Het uitgebreide artikel over de Sprint Retrospective.

Dit kan een ‘spannend’ moment van een Sprint zijn. Vooral als de Sprint niet lekker is verlopen, bijvoorbeeld als de doelen niet zijn gehaald of teamleden het volstrekt met elkaar oneens zijn. Dit kan leiden tot (stevige) meningsverschillen, waar de Scrum Master of Agile Coach al zijn vaardigheden zal moeten inzetten om dit goed te begeleiden.

De bevindingen tijdens de sprint bepalen vaak de tijdsduur van dit event, maar volgens de theorie:

  • Tijdsduur: maximaal 3 uur voor een sprint van 4 weken/1 maand.

Extra’s, need to know:

Artifacts

Ze staan hier boven al bij het juiste event, maar voor de helderheid nog even in een rijtje:

  • Product Backlog: input voor Sprint Planning met uitleg van Product Owner. Ongoing process.
  • Sprint Backlog: output van Sprint Planning, soort ’to do’ list.
  • Increment: output van Sprint. In de Sprint Review, is de oplevering van het al gedane werk.

The development work

Volgens de Scrum theorie is het ‘onderhanden werk’ geen event, rol of artifact. Alle zaken m.b.t. het werk wordt besproken in de bovenstaande events. Vanzelfsprekend is het wel datgene waar het in de Sprint om gaat. Het onderhanden werk leidt uiteindelijk tot een oplevering (Increment) aan het einde van de sprint.

Een Increment is een toevoeging aan de reeds bestaande functionaliteiten van de software en/of product. Zonder Increment is er geen goede afsluiting van de sprint, er zijn immers afspraken gemaakt over het Sprintdoel. En elk Sprintdoel is pas compleet als er een op te leveren goal (w.o.  Increment) is benoemd.

Toppings & tools

Rare benaming eigenlijk toppings en tools. Toch noem ik ze zo, omdat ’toppings’ het chocola op het ijsje is en de tools staat voor de benodigde gereedschappen. De hantering van toppings en tools staan vaak beschreven. Toppings en tools worden in de praktijk als termen door elkaar gebruikt. Het gaat er echter om dat je begrijpt wat het is en je ze op de juiste tijd en juiste manier toepast.

De toppings/tools ga ik later verder uitwerken in aparte artikelen. Als ze beschikbaar zijn, kan je erop klikken.

Alvast een korte noodzakelijke toelichting van refining /grooming:  Tijdens de sprint mag maximaal 10% van de beschikbare tijd besteed worden aan het verduidelijken van de Product Backlog voor komende sprints.

Samenvatting

Je mag pas spreken van Scrum als je alle rollen, events, artifacts en regels juist gebruikt. Vanzelfsprekend in combinatie met empirisme en Scrum Values. Kortom, Scrum is het correct gebruiken van het hele Scrum Framework!

In sommige organisaties worden bepaalde stappen overgeslagen of niet toegepast. Dan is het vermoedelijk geen Scrum meer. Agile denken biedt de mogelijkheid om (deels) af te wijken, als iets voor een team echt niet werkt. Dit dient echter aangetoond te worden in meerdere sprints en daadwerkelijk objectief vastgesteld worden dat er een beter alternatief mogelijk is. Veelal is het overslaan van activiteiten een bypass om issues niet te hoeven bespreken. Voor mij is het een belangrijk signaal, want het staat veelal voor (verborgen) issues. Zoals hiërarchische-, technische-, commerciële-, team problemen en nog veel meer.

Aan de andere kant: pas op voor de ‘scrum-politie’. Dat zijn de personen die procedures en vastgestelde stappen belangrijker vinden dan de oplevering van het juiste product die voldoet aan de huidige klantbehoefte.

Scrum Nexus

Voor het scalen van Scrum, van ca. 3 tot 9 teams, is het Scrum Nexus Framework bedacht. Lees hier meer over in het artikel: Wat is Scrum Nexus?

 

FAQ:

Is het toevoegen van ‘extra’ tijd binnen een Sprint mogelijk?

Nee, dat kan niet. Vooraf is de timebox voor de Sprint afgesproken, deze kan niet veranderd worden.

Er is ook geen tijd, ruimte of tussenpauze tussen de opeenvolgende sprints. Events mogen korter zijn dan de tijd die hiervoor staat, maar de maximale toegestane tijd mag niet worden overschreden.

Kan een sprint tussentijds beëindigd worden?

Ja, dat kan. Maar alleen bij zeer grote uitzondering en dat is een apart artikel waard. De impact van voortijdige beëindiging op het team en organisatie is namelijk zeer groot.

Dit heb ik beschreven in het artikel: Is tussentijds stoppen met een Sprint gelijk aan een hartstilstand?