Over de Streep is een bekende Agile werkvorm om groepen met elkaar kennis te laten maken en teams zich meer bewust te laten worden van hun gedrag.
Over de Streep is in Nederland bekend geworden door het programma Challenge Day uitgezonden door de KRO. Het is de Nederlandse variant van het Amerikaanse televisieprogramma If You Really Knew Me.
In tegenstelling tot de televisieprogramma’s is deze werkvorm voor Agile werken niet gericht op het creëren van heftige emoties voor een ‘mooie’ tv-uitzending.
Werkvorm ‘Over de Streep’
Een werkvorm van Over de Streep is een (start)activiteit bij (nieuwe) groepen. Deze werkvorm komt goed van pas om een aantal doelen te bereiken. Deze doelen zijn o.a. :
- Het wennen aan elkaar (losmaken)
- Fun / plezier
- Kennismaken, wie is de ander?
Ik beschrijf eerst hoe de ‘kennismakingsvariant’ werkt om daarna de te beschrijven.
Wat heb je nodig:
Vanzelfsprekend heb je vragen, want je ontmoet een groep nieuwe mensen. Dus wat heb je nodig om van de werkvorm ‘Over de Streep’ een succes te maken?
- Deelnemers: minimaal 8, aantal is meestal alleen beperkt door de beschikbare ruimte.
- Tijd: ca. 15 minuten.
- Ruimte: afhankelijk van groepsgrootte.
- Binnen, maar kan zeer goed buiten.
- De werkvorm vraagt om deelname, is beperkt actief.
- Schilders tape of één of 2 lange touw(en).
Voorbereiding: zorg er voor dat de 2 touwen parallel liggen of de tape parallel geplakt is. Hiertoe hanteer je bij voorkeur een een afstand van ca. 5 meter. Als de ruimte beperkt is kan je deze werkvorm ook doen met 1 lijn, waar men over heen stapt.
Opstelling
Laat alle deelnemers aan een kant gaan staan, achter een van de touwen of op de vloer aangebrachte schilders tape.
Je staat zelf voor de groep en geeft een toelichting/uitleg over de werkvorm Over de streep.
Uitleg
Vertel dat er vragen gesteld gaan worden om nader kennis te maken. Het antwoord op de vraag is bepalend waar je gaat staan. Als je met de vraag eens, oneens, voldoet aan de criteria etc. stap je over de andere lijn. Voordat je start met een simpele vraag, ga je aan de zijkant staan. Dan start je met een simpele vraag:
- Stap over de Streep als je in december geboren bent.
- Please, cross the line if…
Check dan of de groep de werkwijze goed begrepen heeft.
Veiligheid
Bij deze werkvorm is het ontzettend belangrijk dat het ‘veilig’ is. Je vraagt mensen om ‘positie in te nemen’ terwijl ze de anderen wellicht niet kennen.
Dat doe je door bijvoorbeeld te zeggen dat het hele lastige vragen worden, terwijl het simpele vragen blijven. Of door aan te geven dat het maximaal 15 minuten duurt, zodat er geen tijd is om heel diep te gaan.
Voorbeeldvragen Over de Streep:
Welke ‘Over de Streep’ vragen je stelt is afhankelijk van de deelnemers en het doel van de sessie. Wat daarbij echt belangrijk is dat je van te voren weet waarvoor je deze werkvorm wilt inzetten. Bij de kennismakingsvariant hanteer je een aantal algemene vragen, bijvoorbeeld:
- Leeftijd
- Sport
- Hobby’s
- Gedrag
- Passies
- Etc.
Met name bij het noemen van passies, zoals voetballen, schrijven, denksporten, wielrennen etc. komen mensen direct in beweging. Voorbeeld: Stap over de Streep als je een passie voor voetbal hebt.
Het over de streep stappen kan leuker gemaakt worden, door de beweging te belonen. Klappen, gebaar, gejuich, symbool, respect etc.
Wat je vrijwel altijd ziet is dat er energie vrijkomt en dat er gelachen wordt. Het zijn prima aanknopingspunten voor een leuk gesprek later op de dag. Tijdens de eerste pauze of lunch hoor je dan: ‘dat wist ik nog niet van je’, ‘wat leuk dat we dezelfde hobby’ hebben of ‘ vertel eens over …’
Waarnemen en reflectie
Je vraagt mensen om fysiek in beweging te komen. Daarmee stimuleer je het systeem. Opeens is er passie, gelach, ontspanning. Het is altijd super interessant om de wijze van ‘in beweging komen’ te bespreken:
- Ik zag je naar de andere kant rennen, vertel eens ….
- Ik zag een blij gezicht, vertel eens…
- Je liep en keerde om, vertel eens…
Richt je bij kennismaking vooral op positiviteit en creëer een veilige omgeving.
Sommige vragen creëren de mooiste inzichten. Van te voren is echter vaak nog niet duidelijk door welke vragen dit ontstaat.
Varianten van Over de Streep
Kennismaken is een ‘lichte werkvorm’ van Over de Streep. Een leuke toevoeging op de kennismakingsvariant is dat je iemand uit de groep een vraag laat stellen.
Zoals je ook in de televisieprogramma’s hebt kunnen zien, is Over de Streep ook een werkvorm waarmee men ‘zware’ onderwerpen bespreekbaar kunt maken. Het is dan echter geen werkvorm die je ‘even’ doet. Je vaardigheden zullen moeten aansluiten bij de ‘zwaarte’ van het onderwerp.
Een mooie tussenvorm is dat je als facilitator, Agile Coach wilt weten waar eventuele andere inzichten, denkwijzen en knelpunten in het team zitten. Over de Streep is namelijk ook een prima werkvorm om verschillende inzichten duidelijk te krijgen en bespreekbaar te maken.
Met gerichte vragen pols je dan hoe het team er in staat. Het antwoord en het gedrag zegt namelijk veel over het teamproces. Het biedt ruimte voor teamleden om hun positie duidelijk te maken, maar ook is het interessant om te zien of er belemmeringen zijn. Bijvoorbeeld: groepsdruk.
Samenvatting
Over de Streep is een leuke werkvorm om mensen met elkaar kennis te laten maken. Daarnaast is deze werkvorm geschikt om complexe zaken in het team bespreekbaar te maken. Een mooie vorm van teamleren.
Wil je het ook toepassen? Please, cross the line if…