Leestijd: 6 min.

Wat is blockchain?

“The blockchain is an incorruptible digital ledger of economic transactions that can be programmed to record not just financial transactions but virtually everything of value.” Don & Alex Tapscott, authors Blockchain Revolution (2016).

Wat is een distributed ledger?

Een ledger is een consensus van gerepliceerde, gedeelde en gesynchroniseerde digitale gegevens die geografisch verspreid zijn over meerdere sites, landen of instellingen. Een soort grootboek waarvan alle aangesloten partijen over een deel van de informatie beslissen. Bron: https://en.wikipedia.org/wiki/Distributed_ledger

Inleiding

Eerst twee definities, een inleiding en ook nog Blockchain op een site over Agile werken! Waarom? Om 2 redenen, de belangrijkste reden is dat het een technologische ontwikkeling is waarvan je minimaal ‘the basics’ mag weten.

De tweede reden is dat de tijd rijp is om over de mogelijkheden binnen jouw organisatie na te denken.

De blockchain droom:

Zou het niet mooi zijn als elke transactie gegarandeerd gevalideerd is, doordat de transactie niet alleen is vastgelegd in een centraal register, maar in een verbonden gedistribueerd systeem van registers, die allemaal met elkaar verbonden zijn door een veilig validatie mechanisme?

Dit is inmiddels geen droom meer, het is een harde realiteit.

Nu vraag je je wellicht af, waar gaat dit over? Maar denk eens aan de Bitcoin. Een saldo en een transactie wordt (h)erkent en gevalideerd door meerdere registers. Ik heb het in dit artikel echter niet over Bitcoin. Waar ik het o.a. wel over ga hebben is de mogelijkheid om van grondstof tot eindgebruiker de totale keten inzichtelijk te krijgen.

De mogelijkheden van blockchain reiken namelijk veel verder dan Bitcoin, het is een revolutionaire ontwikkeling die business op dit moment snoeihard veranderd. De vraag is natuurlijk waarom?

Tijdsbesparing, lagere kosten, dalend risico en meer vertrouwen. Een ook nog voorsprong op de concurrent. Dat is bijna te mooi om waar te zijn. Dus kom ik met een korte schets van een ‘probleem’, waardoor je direct de business uitdaging herkent.

 

Business uitdaging

Stel je eens voor dat je een contract aan het schrijven bent. Je hebt meerdere mensen nodig die een bijdrage leveren. Voorheen gebeurde dat door stukken door te sturen en de andere persoon revisies op dit stuk te laten doen. Dan wacht je totdat het stuk retour is voordat het naar de volgende gaat etc. etc. Hiervoor is een (deel)oplossing gevonden door bijvoorbeeld Google docs te gebruiken. Er is één document waar meer mensen tegelijkertijd aan kunnen werken.

De echte uitdaging komt echter als je externe partijen uitnodigt om aan hetzelfde document te werken, helemaal als er financiële consequenties uit voort kunnen vloeien. Niet echt werkbaar.

Bij (complexe) transacties zullen stukken, contracten en afspraken meerdere keren over en weer gaan en/of gewijzigd worden. Hoe complexer, hoe minutieuzer en tijdrovender deze activiteiten zijn. Hoe hoger de kosten zijn. Maar vooral wie heeft er nog (totaal) overzicht?

De basis van blockchain is de Ledger!

Een ledger is DE systematiek van vastlegging van een transactie en contract. Gebaseerd op een set afspraken: zoals de wijze van vastlegging en de vastgelegde records.

Ik kom met een simpel voorbeeld van het belang van de shared ledger: de aan- en verkoop van een fiets op afstand.

Piet koopt op een veilingsite een fiets van Klaas. Hij weet niet dat Klaas de eigenaar is. Van Klaas is vooraf al bepaald dat hij de rechtmatige verkoper is. Bij Piet is vooraf geaccordeerd dat hij het geld heeft om te kopen. Bij verkrijging van ‘hoogste bod’ door Piet is de transactie rond. De bank krijgt uit de veilingsite de transactie door. De bank gaat direct tot afschrijving over bij Piet (transactie). Piet heeft daar geen probleem mee. In de wetenschap dat het geld geblokkeerd blijft staan, totdat hij akkoord geeft direct na ontvangst van de fiets. Stel: De fiets is overeenkomstig de verkoopbeschrijving: er zijn dus geen belemmeringen. Het geld gaat door naar Klaas (contract).

Een andere mogelijkheid is dat er een probleem is: de fiets is geleverd zonder trappers. Dan meldt Piet dat er een probleem is. Het geld gaat nog niet over naar Klaas (contract). De afhandeling van deze ledger kan dan bijvoorbeeld worden beoordeeld door een onpartijdige derde. De afspraak binnen het netwerk kan dan zijn dat onpartijdige derde een (bindend) voorstel doet.

Transacties zijn vaak niet uniek

Zoals in het voorgaande voorbeeld valt te lezen is er een set van afspraken w.o. de transactie, de vastlegging en naleving van het contract. Waar in dit voorbeeld veel winst te behalen valt is deze afspraken set van toepassing te verklaren op alle fietstransacties binnen dit business netwerk. In concreto: de afspraken set behorend bij de verkoop van de fiets van Piet naar Klaas, geldt dan ook voor alle andere fiets aankoop/verkoop transacties. Vanzelfsprekend wordt er dan ook verder gebouwd aan meer  mogelijkheden binnen de transactie en contract.

Nu is dit slechts een simpel voorbeeld, maar je begrijpt ook dat complexe transacties uniek lijken, maar dit vaak niet zijn. Uniek omdat het voor de aan- en verkooppartijen een eenmalige transactie is, maar deze transactie niet uniek is voor de tussenpersonen (e.g. banken). Vragen zoals: wat is de herkomst, waar zijn op welk moment de goederen, wie is op welk moment eigenaar, bij overdracht direct overboeken etc. etc. zijn universele vragen.

En zelfs als de transacties nog complexer zijn, zullen ze later wellicht vaker gaan plaatsvinden. I.p.v. elke keer het wiel opnieuw uitvinden. Bouwt het business netwerk steeds aan nieuwe vormen binnen blockchain. Er zijn dus meerdere ledgers binnen een business netwerk.

Maar ook zullen de partijen toetreden tot meerdere business netwerken, omdat ook andere type dienstverleners van andere type ledgers nodig zijn.

4 soorten blockchains

Hoewel dit artikel gaat over business blockchains kan ik niet voorbij gaan aan 4 verschillende type blockchains;

• simpele vormen
  • gecentraliseerd
  • gedecentraliseerd
• distributed ledgers
  • anoniem
  • niet anoniem

Daar ga ik in dit artikel niet verder op in, maar is wel alvast handig om te weten.

Waar moet een business blockchain aan voldoen?

Een business blockchain kan pas tot stand komen als er voldaan is aan 4 vereisten: shared ledger, smart contract, privacy en trust.

Shared ledger:

• Deelnemers zien alleen een deel van de transacties, terwijl alle informatie van alle partijen is opgenomen in de ledger
• De afgesproken en benodigde informatie wordt gedeeld door deelnemers overeenkomstig het raamwerk van afspraken.
• Deelnemers hebben een kopie, het werkelijke bewijs ligt in de vastlegging in de blockchain.

Smart Contract

Het slimme contract is vanzelfsprekend. Volgens afspraken gaat de afhandeling via de blockchain. De business regels worden dus vastgelegd in het contract, ingebed in de blockchain en uitgevoerd met de transactie. Het contract is gevalideerd en getekend en in programmeertaal.

Privacy

Een belangrijke peiler. Het gaat om geld, het verdienmodel en transacties. Men wil soms niet weten wie de voorgaande eigenaar is en vaak geen openbaarheid gewenst over wie, tegen welke prijs, de nieuwe eigenaar is.

De ledger is gedeeld, maar deelnemers willen privacy. Dit betekent dat de algemene informatie en toestemmingen van betrokken partijen in netwerk wel te zien zijn, maar dat bijvoorbeeld de ‘eigen onderlinge afspraken’ niet worden gedeeld.

Deelnemers willen namelijk dat de juiste vertrouwelijkheid bewaakt blijft en dat identiteit niet gelinked is aan een transactie. Overigens moeten de transacties vanzelfsprekend worden geverifieerd en wordt het proces beveiligd door cryptografie.

Trust

Een netwerk blijft alleen bestaan als er vertrouwen is tussen de partijen. Dit wordt bereikt door middel van consensus, de herkomst, onveranderlijkheid en finaliteit. Kortom, eenmaal plaatsgevonden? Dan kan niet meer gewijzigd worden.

De ledger is een vertrouwde bron van informatie, waarbij de deelnemers de transacties onderschrijven.

• Het netwerk beslist wie de transacties onderschrijven, onderschreven transacties worden toegevoegd aan de ledger met de juiste vertrouwelijkheid.
• Assets hebben een verifieerbare controle mogelijkheid.
• Transacties kunnen niet worden gewijzigd, toegevoegd en/of verwijderd.

Waarom is blockchain belangrijk?

Tijd, kosten, risico en vertrouwen.

Het bespaart tijd. Een transactietijd terug gebracht tot seconden in het netwerk.

Het bespaart kosten: Overhead en kosten tussenpersonen.

Risico daalt: fraude en cybercrime.

Vertrouwen: door gedeelde processen en vastlegging transacties.

Maar vooral NU niet te vergeten: toegevoegde waarde door een voorsprong in serviceniveau!

Wie zijn de belangrijkste spelers?

Regulator (e.g. overheid)

Een organisatie die de spelregels bepaald, zoals de overheid. Het is begrijpelijk dat een overheid geïnteresseerd is, want alles is goed te volgen en te controleren. Een goed voorbeeld hiervan zou jouw identiteit kunnen zijn. Een belastingdienst die boeken wil controleren, een ledger waar al jouw ID-informatie of medische gegevens op staat. Maar dan begrijp je ook meteen de zorgen: het is nieuwe technologie, data wordt op meerdere plekken vastgelegd en hoe zit het dan met veiligheid?

Industriegroep

Grote industriegroepen herkenen direct de kostenbesparingen en de beheersbaarheid van het proces. Een aantal organisaties zijn al volop onderweg, zoals….

Een willekeurig voorbeeld zou kunnen zijn de autoindustrie. Waarvan van elk boutje in een auto bekend is, exact bekend is wat de auto allemaal heeft meegemaakt en dat de handel in 2^e hands auto’s betrouwbaar is, omdat de gehele geschiedenis bekend is.

De regulators en industriegroepen zullen in eerste instantie vooral vanuit beheersing en kostenreductie (schoorvoetend) in blockchain stappen.

Market Maker

Dit is een organisatie die innoveert en die een nieuwe dienst / product bedenkt. Hier gaat het echt gebeuren en hier ontstaan nieuwe wereldspelers. High tech, grote behoefte, nieuwe producten en diensten. Kortom, hier voorspel ik de nieuwe giganten. Zoals voorheen e.g. Apple, Google, eBay, Alibaba etc..

Is blockchain bewezen?

Ik heb een kritisch Engelstalig artikel van Merltech.org voor je gevonden, zij geven aan dat de bewijsvoering van succesvolle blockchain technologie toepassingen wellicht nog niet toereikend is.

Zonder een oordeel te willen vellen over voor- en tegenstanders van blockchain meen ik dat je bij alle nieuwe technologieën de bewijslast in de startfase niet altijd direct helder is.

Voor een kritische noot m.b.t. ‘het geleverde bewijs’ verwijs ik je naar een Engelstalig artikel op merltech.org.

Mijn voorlopige antwoord op ‘bewijs leveren’ is: zoek naar je eigen blockchain toepassingsmogelijkheden en valideer deze voordat je start. Daarna kies je voor een continue ontwikkelproces (in kleine stappen) en hou je voortdurend de vinger aan de pols.

Tot slot:

Heb je nog 19 minuten tijd. Dan heb ik een super interessante video voor je gevonden.